Fenakistiscoopschijf
- Vervaardiger: Joseph Plateau
- Datum: 1832
- Locatie: Gent, België
- Collectie: Geschiedenis van de Wetenschappen
Wie is Joseph Plateau?
De Gentenaar Joseph Plateau (1801-1883) is vooral bekend door zijn onderzoek over lichtnawerking op het netvlies of gezichtstraagheid. Hij deed nog meer onderzoek naar optische verschijnselen en wordt daarom als de grondlegger van de film gezien. In 1835 wordt hij hoogleraar fysica aan de Universiteit Gent. Hij combineert theorie met praktijk en geeft veel demonstraties. Vanaf 1843 wordt hij langzaamaan blind.
Wat is een fenakistiscoop?
De fenakistiscoop is een uitvinding van de Belgische natuurkundige Joseph Plateau (1801-1883). Het is het allereerste toestel waarmee je bewegend beeld kan tonen. Er zijn verschillende ontwerpen bekend, maar dikwijls bestaat het toestel uit een spiegel waarvoor een beeldschijf gemonteerd wordt. De fenakistiscoop legde de basis voor uitvindingen zoals de cinematograaf van de broers Lumière (1895) en de uiteindelijke (animatie)film.
Wat bracht Joseph Plateau tot het idee van de fenakistiscoop?
Joseph Plateau (1801-1883) bouwde verder op een experiment dat de Britse natuurkundige Michael Faraday (1791-1867) in 1830 had gedaan. Faraday bevestigde twee schijven met gleuven – waarvan één met een tekening – op dezelfde as en liet ze draaien voor een spiegel. Iemand die door de gleuven keek, zag toch een stilstaand beeld. Plateau werkte met één schijf waarop figuren in opeenvolgende bewegingsfasen stonden getekend.
Waarop is het principe van de fenakistiscoop gebaseerd?
Joseph Plateau dacht dat het ‘versmelten’ van snel opeenvolgende beelden tot één bewegend beeld veroorzaakt werd door de ‘nawerking van het oog’. Dit fenomeen, waarbij licht een fractie van een seconde op het netvlies ‘blijft hangen’, heeft er niets mee te maken. Het zijn onze hersenen die niet voldoende tijd hebben om elk beeld afzonderlijk ‘op te nemen’ waardoor ze geïnterpreteerd worden als één bewegend beeld.
